Als nabestaande heb je niet enkel plichten maar ook rechten. Zo mag je bijvoorbeeld contact opnemen met iemand van het parket, mag je waardig afscheid nemen, het dossier inkijken, het origineel van een afscheidsbrief krijgen, enz.
De richtlijnen van de minister van justitie en binnenlandse zaken staan in een ‘omzendbrief Col 17/2012’ over het respectvol omgaan met een overledene, het overlijden meedelen en de plaats van de feiten schoonmaken hebben ze ook een omzendbrief opgesteld.
Meer uitleg vind je in de onderstaande rubrieken.
Contactname met het parket
Weet dat je het recht hebt om een parketmagistraat te ontmoeten. Je kan vragen om een ontmoeting met de magistraat die verantwoordelijk is voor het dossier en dit beheert. Dan kunnen jullie over het dossier te praten. Uiteraard houdt hij/zij rekening met het geheim van het onderzoek! De parketmagistraat kan ook aan de dienst slachtofferonthaal vragen om jou in zijn of haar plaats te informeren over het dossier.
Reinigen van de plaats
Soms gebeurt het dat de plaats van het ongeval/overlijden, bebloed of besmeurd is. Als dit thuis is, kan het als nabestaande emotioneel heel moeilijk zijn om deze plaats te reinigen. Er bestaan hiervoor gelukkig gespecialiseerde firma’s. Tot een bepaald bedrag kan dit voor de rekening van het gerecht zijn (tenzij het om een natuurlijk overlijden gaat, bijvoorbeeld een val van een trap). De slachtofferbejegenaar van je politiezone kan je hierover meer informatie geven.
Inzage in het dossier
Je hebt als nabestaande of rechtstreekse belanghebbende niet alleen het recht om een dossier in te kijken als het onderzoek loopt, maar ook nadat het dossier afgesloten is. Het is gerust mogelijk dat je nog met vragen zit over wat er nu juist gebeurd is, of dat je wilt weten wat het resultaat van de autopsie is. In dat geval kan je het dossier gaan lezen op de dienst slachtofferonthaal van je arrondissement. Best bel je eens naar deze dienst en leg je uit dat je het dossier wil inkijken. Zij zullen dan de dossierbeheerder op het parket contacteren en vragen of je het dossier mag inkijken. Mogelijk moeten er eerst aanvraagdocumenten ingevuld worden. Eens die toestemming er is, zal er een afspraak vastgelegd worden.
Soms kan het dossier achteraf inkijken nog heel wat gevoelens bij je oproepen en kan het zijn dat je enige ondersteuning kan gebruiken. De dienst slachtofferonthaal kan eventueel hierbij helpen, maar ook slachtofferhulp van het CAW en eventueel de slachtofferbejegenaar van de politie kunnen een steun zijn. Zij kunnen ook helpen om de soms moeilijke woorden en termen te helpen vertalen naar begrijpbare taal.
Opvolging dossier
Je kan op de hoogte gehouden worden over het verder vervolg van het proces-verbaal dat opgesteld werd door de politie. Ben je minderjarig, dan gebeurt dit via je burgerlijke verantwoordelijke (in de praktijk je vader en/of moeder) die zich bij de politie als ‘benadeelde persoon’ opgeeft. Ben je meerderjarig, dan kan je dit zelf gaan doen. Natuurlijk kan je altijd een familielid of vriend(in) meebrengen als je dat graag wilt. Meestal wordt dit door de politie gevraagd ingeval je verhoord wordt of als je betrokken bent bij wat er gebeurd is. Als je dit niet zeker weet, of dit is nog niet gebeurd, neem dan contact op met de politie om dit te laten doen.
Het voordeel is dat je een advocaat mag aanstellen, dat je zaken mag toevoegen of een onderzoeksdaad mag aanvragen (bijvoorbeeld verhoren van een getuige of iemand die volgens jou nuttig is voor het dossier). De dienst slachtofferhulp brengt je dan ook op de hoogte wanneer het onderzoek afgesloten wordt of als het onderzoek voor de rechtbank komt.
Ons broer is vermoord op 25 juli 2021. Tot op heden weten wij nog altijd niks, enkel doodslag. Het appartement is leeg gemaakt zonder ons te verwittigen. Van slachtoffer hulp niets gehoord. Dus alles wat hierboven staat is niet van toepassing geweest bij ons. Dus klopt dit allemaal niet wat hierboven geschreven staat. Intriest en onfair…..
Dag Isabelle,
Heel erg te horen wat je overkomen is en dat de hulp jammer genoeg onvoldoende was. ! Ik ken je situatie niet maar neem eens contact op met de dienst slachtofferbejegening van de politiezone die de vaststellingen gedaan heeft. Zij kunnen je helpen en doorverwijzen naar slachtofferhulp. Beide diensten kunnen kunnen je ook informatie geven over de inzage van het dossier. Ook de dienst slachtofferonthaal op het parket van je woonplaats kan je helpen met de inzage. Ingeval het onderzoek nog steeds aan de gang is, kan het zijn dat het parket voorlopig nog wacht met toestemming te geven. Ik hoop dat je snel de antwoorden vindt op je vragen, want onwetendheid kan slopend zijn.
Met vriendelijke groeten namens vzw Rouwkost,
Luc
In maart 2022 verloor ik mijn lieve mama en grote broer in een verkeersongeval. De inzittende bestuurder, een vriend van mijn mama, veroorzaakte het ongeval en reed frontaal tegen een vrachtwagen. Hij overleed ook ter plaatse. De persoon van slachtoffershulp heeft mij , zonder enige emotie, het triestige nieuws thuis komen vertellen. Ik kreeg een brochure met informatie en een telefoonnummer. Na het afscheid van mijn dierbaren, nam ik contact met deze persoon op. Veel heb ik er niet aan gehad. Zij verwees mij door naar de politie voor meer informatie. Tot op heden heb ik op papier een verklaring van getuigen kunnen inkijken. De verzekeringen van beide partijen komen niet tot een akkoord en ik weet even niet hoe het verder moet. Mijn ouders zijn reeds meer als 40 jaar gescheiden, maar mijn biologische vader vond het belangrijk om te weten wie eerst was gestorven. Later besefte ik waarom, het ging alleen puur om de erfenisrechten. Mijn boer had het syndroom van Down en mijn mama had jaren gespaard voor hem. Dit om de financiële zorgen later draagbaarder te maken. De spaarrekening stond op zijn naam. Mijn vader, die 40 jaar geen contact wilde met ons, stond samen met mijn stiefbroer op de eerste rij om hun deel op te eisen. Tot mijn verbazing is dit ook een wettelijk erfenisrecht. Ik en mijn jongere broer wilde de som nog liever schenken aan een goed doel, maar dit ging niet zonder hun toestemming. Alleen ons deel konden we schenken. Buiten het intens verdriet en het onbegrip van de hele situatie, komen er zoveel verplichtingen die je wettelijk nog moet in orde brengen. Tijd om te rouwen had ik eerst niet. Nu komt het eens zo hard binnen. Alles heb ik moeten opzoeken op de computer. Daar vond ik de na enige zoektochten wat informatie, ook wat de diensten zijn van slachtoffershulp die zij aanbieden. Mijn ervaring met hen spreekt dit 100 procent tegen!!! Ik werd niet geholpen. Ik kreeg op de avond van het ongeval een brochure en een telefoonnummer. Voor de inkijk van dossier voor de verzekering moet je flink betalen als je een afschrift wil van het dossier. De erfbelastingensbrieven staken na 3 maanden in de brievenbus. Dit terwijl de erfenisverdeling nog een betwisting was. Ik heb toen een notaris om raad gevraagd. Hij stelde vast dat mijn stiefbroer zijn erfdeel niet juist was. De Financiële Overheid had een zware fout gemaakt. Hierdoor begon de hele mallemolen van invullen van formuliere opnieuw. De notariskosten liepen hoog op, maar de notaris heeft ons goed geholpen en was steeds bereikbaar per mail of telefonisch. Wat ik wil duidelijk maken met mijn verhaal aan slachtoffershulp : We hebben je NODIG / STEUN ons bij het zoeken naar de juiste instanties/ wees BEREIKBAAR/ …..Dank U voor het begrip!
Mijn broer pleegde zelfmoord in 2014. Na parket en wetsdokter langs te komen kregen we een schaamtelijke, hele korte uitleg van de wetsdokter, het is een magere troost, heeft maar 5 sec geduurd zijn nek is gebroken. Politie vraagt voor slachtofferhulp, ja graag. Dit nr mag je bellen, in de ochtend onmiddelijk gebeld, helaas mevr er is niemand vrij nu pas over 3 weken, 3 weken? Ik heb nu iemand nodig…. jammer. 3 weken later telefoon van slachtofferhulp voor een afspraak die ik aanvaard heb om hun dan te melden dat hun hulp niet meer nodig was, heb het die 3 weken ook alleen aangekunnen. Zeer triest heel die slachtofferhulp!
Beste,
Jammer dat je een negatieve ervaring gehad hebt met slachtofferhulp! Er is een duidelijk verschil tussen de theorie en de praktijk op vlak van hulverlening.
Er is nog werk te verrichten in het opvangen van slachtoffers.