Als nabestaande heb je niet enkel plichten maar ook rechten. Zo mag je bijvoorbeeld contact opnemen met iemand van het parket, mag je waardig afscheid nemen, het dossier inkijken, het origineel van een afscheidsbrief krijgen, enz.

De richtlijnen van de minister van justitie en binnenlandse zaken staan in een ‘omzendbrief Col 17/2012’ over het respectvol omgaan met een overledene, het overlijden meedelen en de plaats van de feiten schoonmaken hebben ze ook een omzendbrief opgesteld.

Meer uitleg vind je in de onderstaande rubrieken.

Contactname met het parket

Weet dat je het recht hebt om een parketmagistraat te ontmoeten. Je kan vragen om een ontmoeting met de magistraat die verantwoordelijk is voor het dossier en dit beheert. Dan kunnen jullie over het dossier te praten. Uiteraard houdt hij/zij rekening met het geheim van het onderzoek! De parketmagistraat kan ook aan de dienst slachtofferonthaal vragen om jou in zijn of haar plaats te informeren over het dossier.

Reinigen van de plaats

Soms gebeurt het dat de plaats van het ongeval/overlijden, bebloed of besmeurd is. Als dit thuis is, kan het als nabestaande emotioneel heel moeilijk zijn om deze plaats te reinigen. Er bestaan hiervoor gelukkig gespecialiseerde firma’s. Tot een bepaald bedrag kan dit voor de rekening van het gerecht zijn (tenzij het om een natuurlijk overlijden gaat, bijvoorbeeld een val van een trap). De slachtofferbejegenaar van je politiezone kan je hierover meer informatie geven.

Inzage in het dossier

Je hebt als nabestaande of rechtstreekse belanghebbende niet alleen het recht om een dossier in te kijken als het onderzoek loopt, maar ook nadat het dossier afgesloten is. Het is gerust mogelijk dat je nog met vragen zit over wat er nu juist gebeurd is, of dat je wilt weten wat het resultaat van de autopsie is. In dat geval kan je het dossier gaan lezen op de dienst slachtofferonthaal van je arrondissement. Best bel je eens naar deze dienst en leg je uit dat je het dossier wil inkijken. Zij zullen dan de dossierbeheerder op het parket contacteren en vragen of je het dossier mag inkijken. Mogelijk moeten er eerst aanvraagdocumenten ingevuld worden. Eens die toestemming er is, zal er een afspraak vastgelegd worden.

Soms kan het dossier achteraf inkijken nog heel wat gevoelens bij je oproepen en kan het zijn dat je enige ondersteuning kan gebruiken. De dienst slachtofferonthaal kan eventueel hierbij helpen, maar ook slachtofferhulp van het CAW en eventueel de slachtofferbejegenaar van de politie kunnen een steun zijn. Zij kunnen ook helpen om de soms moeilijke woorden en termen te helpen vertalen naar begrijpbare taal.

Opvolging dossier

Je kan op de hoogte gehouden worden over het verder vervolg van het proces-verbaal dat opgesteld werd door de politie. Ben je minderjarig, dan gebeurt dit via je burgerlijke verantwoordelijke (in de praktijk je vader en/of moeder) die zich bij de politie als ‘benadeelde persoon’ opgeeft. Ben je meerderjarig, dan kan je dit zelf gaan doen. Natuurlijk kan je altijd een familielid of vriend(in) meebrengen als je dat graag wilt. Meestal wordt dit door de politie gevraagd ingeval je verhoord wordt of als je betrokken bent bij wat er gebeurd is. Als je dit niet zeker weet, of dit is nog niet gebeurd, neem dan contact op met de politie om dit te laten doen.

Het voordeel is dat je een advocaat mag aanstellen, dat je zaken mag toevoegen of een onderzoeksdaad mag aanvragen (bijvoorbeeld verhoren van een getuige of iemand die volgens jou nuttig is voor het dossier). De dienst slachtofferhulp brengt je dan ook op de hoogte wanneer het onderzoek afgesloten wordt of als het onderzoek voor de rechtbank komt.